Nowe badania sugerują, że studenci korzystający z AI przetwarzają informacje gorzej i mniej zapamiętują.
Zespół badawczy z MIT Media Lab ujawnił niepokojące wyniki dotyczące wpływu chatbotów opartych na sztucznej inteligencji – takich jak ChatGPT – na pracę ludzkiego mózgu. Dokładniej mózgów studentów korzystających z tego narzędzia.
Według wstępnych rezultatów, korzystanie z dużych modeli językowych (LLM) podczas pisania esejów skutkuje znacznym spadkiem aktywności mózgowej i osłabieniem procesów uczenia się.
Eksperyment: ChatGPT kontra ludzki umysł
Badanie prowadzone przez dr Nataliyę Kosmynę objęło studentów z rejonu Bostonu, którzy zostali podzieleni na trzy grupy. Każda z nich miała 20 minut na napisanie eseju:
- Pierwsza grupa pracowała bez żadnej pomocy zewnętrznej.
- Druga mogła korzystać z wyszukiwarki internetowej.
- Trzecia otrzymała dostęp do modelu GPT-4o od OpenAI.
Test powtórzono czterokrotnie w ciągu kilku miesięcy. Podczas pisania studenci nosili elektroencefalograficzne (EEG) opaski mierzące aktywność mózgu w czasie rzeczywistym.
Wyniki? Grupa korzystająca z AI wykazywała wyraźnie najniższy poziom zaangażowania mózgowego.
Mózg na autopilocie?
Analiza EEG wykazała, że im większe było wsparcie zewnętrzne, tym niższa była aktywność mózgu. Grupa korzystająca wyłącznie z własnych zasobów intelektualnych wykazywała największą aktywność i złożoność połączeń neuronowych.
Użytkownicy wyszukiwarki mieli o 34–48 proc. niższe wskaźniki tzw. Dynamic Directed Transfer Function (dDTF) – miernika przepływu informacji między obszarami mózgu. Dla grupy korzystającej z LLM spadek sięgał aż 55 proc.
– Grupa „mózg tylko” korzystała z rozbudowanych, rozproszonych sieci neuronowych. Ci od „wyszukiwarki” tworzyli strategie wizualne i kontrolne. A użytkownicy AI skupiali się na integrowaniu sugestii wygenerowanych przez system – podsumowują badacze.
Co więcej, uczestnicy testowani pod kątem zapamiętywania faktów oraz identyfikacji z napisanym przez siebie tekstem wypadli najgorzej w grupie AI. Gdy w ostatniej fazie eksperymentu zamieniono grupy miejscami – ci, którzy pierwotnie korzystali z AI, mieli problemy z pisaniem bez wsparcia.
– Usunięcie wsparcia AI znacznie pogorszyło efektywność byłych użytkowników LLM – stwierdzono. – Odwrotna sytuacja – osoby przechodzące z trybu „mózgowego” na AI – skutkowała wzrostem aktywności w mózgu we wszystkich pasmach EEG.
AI: pomoc czy zagrożenie?
Zespół MIT nie potępia AI w edukacji, ale ostrzega przed jej zbyt wczesnym wdrażaniem. Ich zdaniem najlepszym podejściem jest najpierw samodzielna nauka i przetwarzanie informacji, a dopiero później wykorzystanie narzędzi takich jak ChatGPT jako wsparcie.
– Wczesne użycie AI może prowadzić do „płytkiego zakodowania” wiedzy i osłabionej pamięci – piszą autorzy.
– Dlatego rekomendujemy model edukacyjny, który opóźnia integrację AI do momentu, aż uczniowie podejmą odpowiedni wysiłek poznawczy.
Foto: ChatGPT/AI.