Przed izraelskimi nalotami Iran dysponował jedną z największych flot rakiet balistycznych na Bliskim Wschodzie. Izrael to jeszcze odczuje.
Wiele wskazuje na to, że jesteśmy bardziej na początku niż na końcu wojny izraelsko-irańskiej. Słowo „wojna” jest to absolutnie adekwatne. Zarówno ze względu na skalę już prowadzonych operacji, jak i cele postawione przez obie strony.
Izrael wyraźnie sygnalizuje, że chce zmiany reżimu w Teheranie. Jest też świadomo, że nie osiągnął jeszcze wszystkich celów w obszarze zablokowania programu jądrowego Iranu. Nie zniszczył też wielu wyrzutni rakiet ani samych pocisków, które Teheran może jeszcze długo wystrzeliwać na Tel Awiw.
Rakiety a nie drony. Główna siła Iranu
Przed izraelskim atakiem rakiety balistyczne stanowiły – i prawdopodobnie nadal stanowią – najskuteczniejsze narzędzie militarne Iranu w ewentualnym konflikcie z Izraelem.
Aby dosięgnąć celów w Izraelu, Iran musi używać pocisków o zasięgu co najmniej 1 000 km, czyli tzw. pocisków średniego zasięgu (MRBM).
Dysponuje przy tym szerokim wachlarzem technologii: od starszych rakiet na paliwo ciekłe opartych na współpracy z Koreą Północną, jak Ghadr czy Khorramshahr, po nowoczesne rakiety na paliwo stałe, jak Kheibar Shekan.
Niektóre z tych pocisków – jak np. Fattah – według irańskich deklaracji, może lecieć po trajektorii hipersonicznej, manewrując w atmosferze i tym samym utrudniając przechwycenie przez systemy obronne.
Przegląd irańskich pocisków balistycznych: fakty i liczby
Irański arsenał rakietowy jest zróżnicowany pod względem technologii napędu, zasięgu oraz masy głowic bojowych. Wśród pocisków krótkiego zasięgu na paliwo stałe (SRBM) znajdują się m.in. Fateh-110 (zasięg 300 km, głowica 448 kg), Fateh-313 (500 km, 380 kg) oraz Zolfaghar, który osiąga zasięg do 700 km i przenosi głowicę o masie blisko 580 kg. Wszystkie te pociski są relatywnie mobilne i szybkie w przygotowaniu do odpalenia.
Z kolei w grupie SRBM na paliwo ciekłe warto wymienić Qiam-1, który może osiągnąć 700 km z głowicą o masie 650–750 kg, oraz Shahab-1 i Shahab-2, będące modernizacjami sowieckich Scudów.
Największy potencjał ofensywny Iran posiada jednak w kategorii pocisków średniego zasięgu (MRBM). Ghadr-F, z zasięgiem do 1950 km i głowicą 650 kg, oraz Khorramshahr (2000 km, głowica aż 1500 kg) mogą razić cele daleko poza Izraelem. Te systemy opierają się jednak na napędzie ciekłym, co utrudnia ich mobilność, ale zapewnia znaczne możliwości rażenia.
Nowoczesne MRBM na paliwo stałe, jak Kheibar Shekan (1450 km, 500 kg) czy Sejjil (2000 km, 650 kg), są trudniejsze do wykrycia i zniszczenia przed startem. Dodatkowo Iran rozwija kolejne generacje tych systemów, w tym Kheibar Shekan-2, który ma osiągać zasięg do 1800 km.
Tak szeroki wachlarz rakiet – od precyzyjnych SRBM po potężne MRBM – sprawia, że nawet częściowo uszkodzona infrastruktura przez Izrael może umożliwić Iranowi przeprowadzenie skutecznego uderzenia odwetowego.
W kwietniu 2024 roku, w operacji „Prawdziwa Obietnica”, Iran wystrzelił 110 rakiet balistycznych, wspieranych przez drony i pociski manewrujące, w odpowiedzi na izraelski atak na irańską ambasadę w Damaszku. Izraelska obrona – w tym systemy Arrow 2 i Arrow 3 oraz amerykańskie niszczyciele z rakietami Standard Missile 3 – zdołała przechwycić większość z nich. Nie wszystkie.
W kolejnym ataku, w październiku 2024 roku, Iran użył ok. 150 pocisków balistycznych, z których część trafiła w bazy Nevatim i Tel Nof oraz rejony w pobliżu izraelskiego wywiadu wojskowego.
Systemy przeciwrakietowe Izraela, choć zaawansowane, muszą zmagać się z fizycznym ograniczeniem liczby wyrzutni oraz skomplikowaną procedurą identyfikacji i przechwytywania celów w locie. Każdy kolejny zmasowany atak wyczerpuje zapasy rakiet przechwytujących i obciąża infrastrukturę dowodzenia.
Tym razem skala ataków Teheranu jest i może być większa niż w przyszłości. Trudno będzie przechwycić wszystkie rakiety Iranu i to mimo faktu, że Amerykanie aktywnie je zwalczają, pomagając izraelskiej armii.
